Lịch sử dân tộc Việt Nam ta từ xưa tới nay luôn luôn được bảo tồn và phát triển. Có được điều đó là do việc xây dựng và phát huy sức mạnh tự thân của dân tộc được coi trọng, đặc biệt là sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. 

Đại đoàn kết dân tộc đã trở thành dòng chủ lưu của Đảng Cộng sản Việt Nam trong Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân cũng như trong Cách mạng xã hội chủ nghĩa. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta luôn gắn liền với ý thức cộng đồng, ý thức cố kết dân tộc, đoàn kết toàn dân tộc đã được hình thành và củng cố trong hàng nghìn năm lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, tạo thành một truyền thống bền vững thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn của mỗi con người Việt Nam. Đối với mỗi người dân Việt Nam, yêu nước, nhân nghĩa đã trở thành một tình cảm tự nhiên:

“Nhiễu điều phủ lấy giá gương    

Người trong một nước phải thương nhau cùng”

và

 “Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”

Tư tưởng đại đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh được hình thành trên cơ sở lý luận là những quan điểm cơ bản của Chủ nghĩa Mác- Lê nin về đại đoàn kết: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, nhân dân là người sang tạo ra lịch sử. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược quyết định thành công của Cách mạng. Người đã nêu ra những luận điểm có tính chân lý:

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết

Thành công, thành công, đại thành công”

Các gia đình nhận chứng nhận gia đình văn hóa 3 năm liên tục tại thôn Bản Duồng II, thị trấn Bằng Lũng huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn

Sự đa dạng phong phú của bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam là kết quả của quá trình giao thoa bản sắc văn hóa của các dân tộc sống trên đất nước Việt Nam. Từ ngàn đời nay, trong lịch sử dựng nước và giữ nước, việc tổ chức các ngày lễ hội đã trở thành một bộ phận không thể thiếu trong đời sống tinh thần của các cộng đồng khu dân cư. Các hình thức lễ hội được tổ chức để ăn mừng chiến thắng, mừng mùa màng bội thu, để tưởng nhớ đến các vị anh hung đã có công trong đánh đuổi giặc ngoại xâm, trong khai hoang lập làng; để cầu việc làm ăn gặp nhiều may mắn; để lưu giữ những phong tục, tập quán.

Sự nghiệp đổi mới ngày nay đã đặt ra yêu cầy mới cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cùng với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, sự ra đời của “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” là một trong những đổi mới phương thức hoạt động, tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh nội lực, thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình củng cố và mở rộng về tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, yêu cầu đặt ra là phải có sự vận dụng sang tạo, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm, điều kiện kinh tế, xã hội, phong tục tập quán của từng vùng, miền, từ điều kiện tự nhiên đến truyền thống văn hóa. Để thực hiện được điều đó phải hướng công tác Mặt trận về cơ sở, về từng khu dân cư, từng gia đình, tạo tiền đề cho việc xây dựng mọi tầng lớp nhân dân, đoàn kết từ mỗi gia đình, mỗi khu dân cư đến mối xã, phường, huyện, tỉnh. Đó là cơ sở cốt yếu để xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam. Sự ra đời của “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc” ở khu dân cư cũng xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó. Để phát huy truyền thống Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, năm 1986, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) đã quyết định lấy ngày 18/11/1930, ngày Đảng chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất để làm ngày Mặt trận thống nhất. Từ đó đến nay, hàng năm, đến ngày 18/11, Mặt trận các cấp đã đề ra chương trình, nội dung mới và các hình thức hoạt động phong phú, đa dạng nhằm ôn lại truyền thống lịch sử của Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, đồng thời tổng kết một năm thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống Văn hóa ở khu dân cư”. Đến nay, việc tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” ở khu dân cư đã trở thành sinh hoạt xã hội rộng rãi ở từng cộng đồng dân cư trong cả nước nói chung và tỉnh Bắc Kạn nói riêng.

“Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” ở khu dân cư năm 2015 nhân kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam (18/11/1930-18/11/2015), được tổ chức vào thời điểm có nhiều ý nghĩa quan trọng, là thời điểm toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phấn khởi chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI và thi đua hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, đồng thời cũng là thời điểm tổng kết 20 năm thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và phát động thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.