Trong Di chúc để lại cho muôn đời sau, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt vấn đề đầu tiên là về Đảng, nhấn mạnh phải xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Đây thực sự là vấn đề có tầm quan trọng chiến lược, quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Hơn nửa thế kỷ đã qua, nhưng tư tưởng của Người về xây dựng Đảng trong Di chúc vẫn mang tính thời sự hết sức sâu sắc.
Khi nói về Đảng, Người không chỉ nói trực tiếp về vấn đề xây dựng Đảng mà đề cập tới hoạt động của Đảng trên tư cách Đảng lãnh đạo và cầm quyền, vạch ra chủ trương, kế hoạch, xây dựng đường lối, thi hành chính sách, làm tốt mọi nhiệm vụ đặt ra ngay sau khi miền Nam được giải phóng, cuộc chống Mỹ cứu nước đã toàn thắng. “Đầu tiên là công việc đối với con người”, là thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa đối với thương binh, liệt sĩ, với các gia đình có công với nước, chăm lo phát triển kinh tế và văn hóa để nâng cao đời sống Nhân dân, là xây dựng lại đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”. Mọi việc lớn, nhỏ, cấp bách hay lâu dài để phát triển đất nước, đều liên quan trực tiếp đến sự lãnh đạo của Đảng, trách nhiệm của Đảng, Chính phủ đối với Nhân dân.
Về đoàn kết trong Đảng, Người cho rằng: “Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng, một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ Nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo Nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”(1). Đoàn kết làm nên sức mạnh và là nguyên nhân dẫn đến thắng lợi. Như Người từng đúc kết: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/Thành công, thành công, đại thành công” và khẳng định: “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và Nhân dân ta” (2) .
Với tất cả tâm huyết và trách nhiệm của người đứng đầu Đảng, Người căn dặn: “Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình” (3). Sự đoàn kết nhất trí trong Đảng được coi là vô cùng hệ trọng, thiêng liêng đối với sức sống của Đảng, có quan hệ trực tiếp đến năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, ảnh hưởng đến sự đoàn kết của Nhân dân. Xây dựng Đảng trong điều kiện Đảng cầm quyền cần phải chú trọng sự đoàn kết nhất trí.
Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: trong Đảng cần thực hành dân chủ rộng rãi. Đó chính là điều kiện đảm bảo cho sự đồng thuận và đoàn kết từ trong Đảng đến Nhân dân. Người cũng nhắc nhở phải thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình, đó là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng, đồng thời chỉ rõ phương pháp phê bình: “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng cầm quyền trong Di chúc nổi lên những điểm cốt yếu sau đây:
Trước hết, Di chúc khẳng định Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Đảng thực hiện trọng trách lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo xã hội, thực hiện mục tiêu và lý tưởng cách mạng: độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội. Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền một cách chính danh, chính đáng trong sự thừa nhận của Nhân dân, công khai trong Hiến pháp của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tư tưởng về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền thật trong sạch, vững mạnh trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là kết tinh trí tuệ của Người, thể hiện trong nhiều tác phẩm, là tổng kết thực tiễn quá trình lãnh đạo cách mạng của Người.
Thứ hai, trong điều kiện Đảng cầm quyền, Đảng phải đặc biệt chú trọng đạo đức của người cách mạng và thường xuyên quan tâm xây dựng Đảng về đạo đức. Đạo đức trong Đảng phải được thể hiện trong quan hệ Đảng – dân, quan hệ đồng chí thương yêu lẫn nhau. Dân chủ và đoàn kết dựa trên đạo đức cách mạng, trong đó nhấn mạnh sự nêu gương của người cán bộ cách mạng.
Thứ ba, xây dựng Đảng phải gắn liền chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ngang tầm nhiệm vụ, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng lên. Phải chống chủ nghĩa cá nhân để nâng cao đạo đức cách mạng. Trong Di chúc, Người nói về đổi mới như một cuộc chiến đấu khổng lồ để chống lại những cái cũ kỹ, hư hỏng, lạc hậu, xây dựng “cái mới mẻ, tốt tươi”.
Tâm nguyện cuối cùng của Người trong Di chúc thể hiện sự quan tâm của Người về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Để thực hiện thành công lý tưởng, mục tiêu ấy, Đảng ta với trọng trách lãnh đạo và cầm quyền phải thực sự trong sạch, vững mạnh, ra sức xây dựng, chỉnh đốn Đảng về mọi mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức. Đảng tự đổi mới, tiên phong trong đổi mới để thúc đẩy xã hội phát triển.
Hơn nửa thế kỷ đã qua đi kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh về với thế giới người hiền, cũng đã hơn 50 năm qua toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta thực hiện chỉ dẫn của Người trong Di chúc về công tác xây dựng Đảng và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng khẳng định: đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay./.
Nguyễn Nhung
(1); (2); (3)Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, ST, Hà Nội, 2021, tập 15, tr 622
TK: Mẫu mực về đạo đức, đặc sắc về phong cách, GS.TS Hoàng Chí Bảo
